ضمان معاوضی در فقه و حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی کالا

چکیده مقاله

زمینه و هدف: مسئله‌ای که از دیرباز ذهن طرفین معامله یعنی خریدار و فروشنده را به خود مشغول کرده است، مسئولیت زیانی است که بعد از انعقاد عقد و قبل از تسلیم مبیع به خریدار به مبیع وارد می‌شود. از این موضوع به ضمان معاوضی تعبیر می‌گردد. هدف مقاله حاضر، بررسی ضمان معاوضی در فقه و حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا است. مواد و روش‌ها: مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است. مواد و داده‌ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده‌ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است. یافته‌ها: ضمان معاوضی در فقه و حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی کالا پذیرفته شده است. در فقه و حقوق ایران، یک حکم استثنائی است و با قواعد حاکم بر معاملات منطبق نیست زیرا با اینکه مالکیت مبیع منتقل شده است اما در صورت تلف مبیع، بایع باید هزینه مبیع را به مشتری عودت دهد. در کنوانسیون بیع بین‌المللی به انتقال ضمان معاوضی پرداخته شده است. درکنوانسیون بیع‌بین‌المللی کالا نیز، قبض کالا توسط مشتری موجب انتقال ضمان می‌شود. نتیجه: در کنوانسیون بیع‌بین‌المللی کالا عمدتا به انتقال ضمان معاوضی، آثار و زمان و مکان آن به جزئیات بیشتری پرداخته شده است اما در حقوق ایران به صورت کلی به این موضوع پرداخته شده و رویکرد حقوقی تحت تاثیر قاعده فقهی تلف مبیع پیش از قبض است.