پهنه¬بندی مناطق مناسب برای استحصال آب باران با استفاده از روش SWARA در حوزه آبخیز سده شهرستان قاین

Abstract

الگوهای بارش در مناطق خشک از نظر زمان و مقدار متفاوت بوده و کم¬تر قابل پیش¬بینی می¬باشد. اما در مناطق کوهستانی و پرشیب به دلیل پاسخ سریع دامنه¬ها به بارش و جاری شدن رواناب و کم عمق بودن خاک، مقدار قابل توجهی از آبی که حوضه دریافت می کند از دسترس خارج می شود. در نتیجه توانایی مدیریت صحیح رواناب و آب باران در این مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تعیین مناطق مناسب برای برای جمع آوری آب باران با روش¬های جدید تصمیم¬گیری در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی بسیار متداول شده است. بدین منظور در این تحقیق سعی برآن است تا عرصه¬های طبیعی که پتانسیل رواناب حاصل از بارندگی را دارند را شناسایی کرده و در ادامه براساس خصوصیات و مشخصات آن¬ها اولویت¬بندی گردند. در حوزه آبخیز سده قایین برای پهنه¬بندی مناطق مستعد جمع آوری آب باران از روش سوارا (SWARA) در محیط Arc GIS استفاده گردید. برای این منظور هشت معیار ارتفاع، درجه شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، زمین¬شناسی، خاک، باران و پوشش گیاهی که براساس نظرات کارشناسان تعیین و اهمیت نسبی آنها بدست آمد. نتایج نشان داد که معیار بارندگی با اهمیت نسبی 21/0 موثرترین معیار و معیار جهت شیب با اهمیت نسبی 081/0 کمترین تاثیر را در تعیین مناطق مناسب جمع آوری آب باران را داشته است. پس از روی هم¬گذاری لایه¬ها نقشه نهایی بدست آمد که به سه کلاس حساسیت ضعیف، متوسط و خوب تقسیم گردید. در نهایت نتایج نشان داد که مناطق شمال، شمالشرق و شرق که مناطق کوهستانی با نفوذپذیری کم هستند بهترین مناطق برای جمع آوری آب باران و رواناب حاصل از آن است.