خوانش فرویدی سیر روان رنجوری تا روان گسیختگی در داستان های سوررئال

چکیده مقاله

فروید با تشریح ساختار ذهن و تبیین چارچوب نوینی از کارکرد روان آدمی نشان داد که میان برهمکنش تکانه های ناخودآگاه و اختلالات روانی رابطهای دوسویه برقرار است. از آنجا که ناخودآگاه محوری مهمترین اصل در داستانهای سوررئال محسوب میگردد؛ مشابهتهایی میان این آثار با اقسام اختلالات روانی به چشم میخورد که قابل توجه اند . به تعبیر دیگر در داستانهای سوررئال طیف وسیعی از نشانههای اختلالات روانی در چرخهای مدور بازتکرار میگردند و میتوان گفت راوی در این قسم آثار، سوژهایست که در مواجهه با جهان پیرامون خود از روان رنجوری به روان گسیختگی می رسد. این پژوهش با تکیه بر یافتههای فروید به منظور پرداختن به منشأ پیدایش اختلالا ت روانی و وجوه تشابه آن در داستانهای سوررئال، نشان میدهد که عامل این مشابهتها اشتراک در منشأ و نحو هی بروز این اختلالات و ژرف ساخت رؤیا است؛ از این رو اگرچه ترکیب خلاقیت و جنون در معنای بیماری میتواند دستمایه- ی خلق آثار سوررئال گردد، لیکن انعکاس نشانههای اختلالات روان در این آثار لزوماً جنبه ی بیما رگونه نداشته و میتواند ناشی از رؤیامحوری متن باشد. همچنین تبلور جنون و نشانههای آن در این آثار، چه از نوع حقیقی و عینی آن باشد، هما نگونه که در داستانهای اورلیا و نادیا مشاهده میشود و چه صرفاً ناشی از مشابهتها و اشتراکات اساسی رؤیا و جنون باشد، همچنانکه در داستا نهای بو فکور و گاوخونی به چشم میخورد؛ هر دو قسم آن به یک نحو در داستانهای سوررئال منعکس گشته و موجب تشدید جنبههای خلاقانه و هنری داستان میگردند .