واکاویی خویشکاری های فیلمنامه هایبرتر جشنواره مقاومت دفاع مقدس دهه ۶۰« پرواز در شب» و «دیده بان» بر اساس الگوی نظریه شخصیت ولادیمیر پراپ

چکیده مقاله

تــاش بــرای توصیــف ســاختارهای روایــی از زمــان ارســطو آغــاز شــده اســت و در چنــد دهــه ی اخیــر در )1895 -1932 پژوهش هــای روایت شناســی پیشــرفت های چشــمگیری داشــته اســت. ولادیمیــر پــراپ ( مردم شــناس و صورتگــرای روســی بــا ارائــۀ الگــوی ریخت شناســی قصه هــای پریــان، آغازگــر روایــت شناســی نویــن اســت کــه ســاختار کلــی مطــرح در نظریــه اش بــرای داســتان های ادبــی از گذشــته تــا امــروز کاربــرد دارد. پــراپ کوچکتریــن جــزء ســازنده ی قصــه ی روایــی را خویشــکاری می دانــد و خویشــکاری را بــه عمــل و کار یــک شــخصیت از نقطــه ی اهمیتــش در پیشــبرد قصــه تعریــف می کنــد. وی هفــت شــخصیت اصلــی را بــا تکیــه بــر خویشــکاری های ســی و یک گانــه در نظــر می گیــرد کــه عبارتنــد از: شــریر، بخشــنده، یاری گــر، اعــزام کننــده، شــاهزاده خانــم قهرمــان و قهرمــان دروغیــن. هــدف اصلــی ایــن پژوهــش تعییــن تفــاوت و شــباهت ســاختار کلــی داســتان در فیلم نامــه پــرواز در شــب و دیده بــان بــرای شــناخت هــر چــه بهتــر فیلم نامه هــای دفــاع مقــدس اســت کــه بــه روش توصیفی-تحلیلــی انجــام شــده اســت. یافته هــای پژوهــش نشــان می دهــد کــه هــدف شــخصیت های قهرمــان، یاری گــر و شــریر از شــخصیت های هفت گانــه در ارتبــاط بــا ایــن نــوع خــاص ادبــی اســت کــه بــرای نمایشــی کــردن نبــرد خیــر و شــر بــه کار رفته اند.