اثر روش های خاک ورزی و کنترل شیمیایی بر تراکم و تنوع گونه های علف های هرز پنبه در کشت دوم بعد از گندم

چکیده مقاله

به منظور ارزیابی تأثیر استفاده توأم روشهای متفاوت خاکورزی و کنترل علفهایهرز بر تنوع گونهای و تراکم علفهایهرز پنبه ( Gossypium .L hirsutum(، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در شهرستان بشرویه در سال زراعی 1390-91 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل روش خاکورزی پنبه به عنوان فـاکتور اصـلی در سـه سـطح شـامل : خـاک ورزی مرسـوم (گـاوآهن برگـردان دار)، بیخاکورزی و کمخاکورزی (چیزل+ دیسک) و روشهای کنترل علفهایهرز در پنج سطح (علفکش تری فلوکسی سولفورون سدیم (با نام تجارتی انووک با فرمولاسیون گرانول پخششونده در آب 75 درصد به مقدار 11/25 گرم ماده مؤثره در هکتار+ مویان) به میزان ده، 15 و 20 گرم در هکتار به همراه سیتوگیت دو در هزار، به همراه تیمارهای وجین و عدم کنترل علفهایهرز) به عنوان فاکتور فرعی در چهار تکرار انجام شد. صفات تراکم و تنوع گونههای علفهایهرز در سه زمان قبل از سمپاشی، 15 و 30 روز پس از سمپاشی و عملکرد پنبه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روشهای خاکورزی تأثیر به سزایی در تراکم و ترکیب علفهایهرز پنبه دارد. روشهای کمخاکورزی و بیخاکورزی نسبت به خاکورزی مرسوم، به ترتیـب باعث افزایش 14/47 و 22/72 درصدی تراکم علفهایهرز باریکبرگ شدند؛ در حالیکه تراکم علفهایهرز پهنبرگ 48/21 و 65/47 درصد کاهش یافت. در تیمار بدون خاکورزی بیشتر علفهایهرز چندساله به خصوص پنجه مرغی (.L dactylon Cynodon (غالب بود، اما در روش خاکورزی مرسوم بیشتر علفهایهرز یکساله از قبیل ارزن وحشی (.spp Setaria(، سوروف (.L gali crus Echinochloa(، تاج خروس ( Amaranthus .sp (و سلمک (.L album Chenopodium (غالبیت داشت. در روش کمخاکورزی هم علفهایهرز چندساله وجود داشت و هم علفهایهرز یک- ساله. بیشترین کاهش تراکم علفهایهرز (باریکبرگ و پهنبرگ) در مزرعه پنبه، تحت تأثیر دز 20 گـرم انـوک در هکتـار بـه همـراه سـیتوگیت در خاکورزی مرسوم مشاهده شد و خاکورزی حفاظتی در رتبه بعدی قرار گرفت. بیشترین عملکـرد پنبـه در تیمـار کـم خـاک ورزی بـه همـر اه وجـین علفهایهرز مشاهده شد.