بررسی سبکشناسی منظومۀ » ازهر و مزهر « اثر نزاری قهستانی

Abstract

منظومۀ ازهر و مزهر، سرودۀ نزاری قهستانی، اثری است در قالب مثنوی که مضمون اصلی آن روایت داستان دو دلداده به یکدیگر و جنگهای مزهر برای بازپسگیری ازهر است. با توجه به موضوع اثر و به کار رفتن موضوعات عشق و حماسه در آن، میتوان این منظومه را از نوع ادبی تلفیقی غنایی- حماسی دانست. در این مقاله که به روش کتابخانهای و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی نوشته شده است به بررسی سبکشناسی این اثر پرداختهایم. از مجموع ده هزار و ششصد بیت این منظومه، تعداد چهارهزار بیت بطور تصادفی، از هر دو بخش غنایی و حماسی اثر مورد بررسی قرارگرفتهاست. بنابراین هدف اصلی این مقاله بررسی و تعیین ویژگیهای سبکی در دو بخش غنایی و حماسی منظومۀ ازهر و مزهر است. نتایج تحقیق نشان میدهد که انتخاب بحر هزج عالوه بر اینکه در بخش غنایی باعث تناسب وزن با موضوع سخن گردیده است، در بخش حماسی نیز با موضوع اثر تناسب دارد. تکرار واج، واژه، تخفیف کلمات و جناس، باعث افزایش موسیقی درونی این منظومه شدهاست.ساختار سبکی واژهها آمیزهای از زبان غنایی، محاورهای، حماسی و عرفانی است. مختصات ادبی کالم، بیشتر بر تقلید استوار استا بیشترین نوع تشبیهات حسی به حسی است، استعارهها بیشتر مکنیه اند و کنایهها بیشترعامیانه و محاورهای است .