ادبیات و آمار

چکیده مقاله

انسان موجودیست مرکب از جسم و روح. بعد جسمانی وجود انسان باعث پیدایش علوم مختلف تجربی نظیر: طب، نجوم، ریاضی و...شده و بعد روحانی وجودش برای رفع نیازهای روحانی در پیدایش، ترویج و تکوین شاخه¬های هنر از قبیل: شعر و موسیقی برانگیزاننده بوده است. حدیث معروف العلم علمان، علم الادیان و علم الابدان - که برخی در تفسیر آن، علوم را به طب و فقه منحصر می¬کنند – ناظر به چنین دیدگاهی است، زیرا علم الابدان نیازهای جسمی و علم الادیان نیازهای معنوی و روحی انسان را برآورده می¬سازند، لذا نگارنده در این پژوهش کوشیده است دو شاخۀ مهم دانش و هنر بشری را - که در زندگی عادی و علمی انسان نقش بی¬بدیلی دارند – یعنی آمار و احتمالات را از علوم تجربی و شعر و ادبیات را از شاخۀ هنر برگزیند و پیوند و تاثیر و تاثر آنها از یکدیگر را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. نتایج تحقیق که به روش توصیفی و رویکرد تحلیل محتوا انجام شده است نشان می¬دهد که آمیختگی و پیوند محکمی بین این دو وجود دارد. یعنی از آن جا که آمار در زندگی روزمرۀ مردم نقش گسترده و بارزی دارد و ادبیات هم تجلی¬گاه فرهنگ جامعه است پیوند ادبیات و آمار ضرورتی اجتناب¬ناپذیر به نظر می¬رسد، لذا بی¬حهت نیست که غالب دانشمندان بزرگ گذشتۀ ما نظیر: ابو علی سینا، خوارزمی، خواجه نصیر الدین طوسی و ... ادیبان بزرگی نیز بوده-اند و شاعران بزرگی چون مولوی، حافظ، خاقانی، انوری و ...در تمام علوم خویش از جمله ریاضی و آمار سر¬آمد اقران خویش به شمار می¬آمده¬اند. خلاصۀ کلام اینکه آمار و ادبیات دو ضرورت زندگی بشری هستند که در تعاملات روزمرۀ مردم به انحای مختلف به یکدیگر گره و پیوند می¬خورند.