رنگ روی جلد رمان؛ نشانه¬ای در آستانه خوانش نشانه¬شناختی رنگ روی جلد چند رمان فارسی

چکیده مقاله

این جستار می¬کوشد تا با کاربست دانش نشانه¬شناسی، عنصر رنگ روی جلد رمانهای بوف کور، تنگسیر، آوسنه بابا سبحان و شازده احتجاب را به شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی کند تا تعامل این رکن ا ساسی نقّاشی و متن ادبی و پیوند آن را با لایه¬های متعدّد متن دریابد. رنگ قادر ا ست عّالی¬ترین حسّ انسان یعنی حسّ بینایی را به تکاپو اندازد تا برای درک کلیّت فضا بکوشد و بدون اینکه سخن بگوید، اندیشه را منتقل کند. کاربرد هنرمندانه رنگ در فضاسازی خلّاقانه محتوای متن و نیز به چالش کشیدن مفروضات مخاطب، نقش ویژه¬ای دارد و می¬تواند ععواطف مخاطب را برانگیزد و او را به خواندن کار ترغیب کند. از اینرو واکاوی جلد متن ادبی که عرضه جلوه¬نمایی رنگ ها محسوب می¬شود و به عنوان پوششی برای جهانی کلامی به کار می¬رود، می¬تواند به تعیین چیستی و پیوند رنگ با دیگر لایه¬ها و مفاهیم پنهان متن انجامد. درمجموع با بررسی عنصر رنگ در آثار یادشده می¬توان چنین نتیبه گرفت که در بیشتر آثار، رنگ روی جلد صرفا حاصل تخیل طرّاح جلد و عنصتر تزیینی نیست، بلکه کارکردی نمادین دارد و در تعامل با دیگر عناصر، به¬ویژه عنوان، درونمایه و شخصت داستان، نقش ویژه¬ای در تولید و تکمیل معنا دارد. گاه نیز رنگ تنها جنبه زیباشناختی دارد که به منظور جذب مخاطب است و نمی¬توان میان این عنصر و درونمایه، پیوندی برقرار کرد.