اثر جهت ردیف کاشت، تراکم گیاهی و فاصله بین ردیف بر رشد و عملکرد ذرت (Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704

چکیده مقاله

جهت­ گیری مناسب و تنظیم فواصل ردیف­ های کاشت به ­عنوان روشی مدیریتی در افزایش عملکرد ذرت مطرح می ­باشد. این مطالعه در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 1400 انجام شد. تیمارها شامل جهت کاشت (شمالی­ جنوبی و شرقی ­غربی)، تراکم ذرت (7/5، 10 و 12/5 بوته در متر مربع) و فاصله بین ردیف (35 و 70 سانتی‏متر) بود. به ­منظور ارزیابی اثر جهت ردیف کاشت، این اثر به صورت اثر مکان در دو مزرعه جداگانه در نظر گرفته و دو عامل تراکم و فاصله بین ردیف به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار ترکیب شدند. نتایج نشان داد جهت کاشت شمالی ­جنوبی باعث افزایش معنی­دار ارتفاع گیاه و شاخص سطح برگ گردید؛ افزایش شاخص سطح برگ در این جهت کاشت منجر به افزایش درصد جذب تشعشع گردید. فاصله بین ردیف 35 سانتی­متر منجر به افزایش شاخص سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه شد که این افزایش عملکرد عمدتاً در نتیجه جذب تشعشع بیشتر در این فاصله ردیف بود. تأثیر تراکم نیز بر ارتفاع گیاه، عملکرد علوفه تر، طول بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد کل دانه و وزن هزار دانه معنی­دار بود و در بالاترین میزان منجر به کاهش تمامی صفات به ­جز ارتفاع و عملکرد علوفه تر گردید. در مجموع، ایجاد شرایط بهتر جذب تشعشع در جهت کاشت شمالی ­جنوبی منجر به رشد بهتر بوته ­های ذرت و افزایش عملکرد دانه و بیولوژیک شد؛ هم­چنین سیستم کاشت در فاصله ردیف 35 سانتی‌متر می­تواند به­ عنوان یک راهکار زراعی در افزایش عملکرد ذرت به کشاورزان توصیه شود.