بازآفرینی اجتماعی؛ برنامه‌ریزیِ راهبردیِ فضاییِ اجتماع‌محور در محلات کم‌برخوردار

چکیده مقاله

در سال‌های اخیر، برنامه‌ریزان شهری به چالش‌های نگاه تک‌بعدی به طراحی و خلق شهرها و ارتقای کیفیت زندگی محلات کم‌برخوردار پی برده‌اند و تلاش می‌کنند از سایر نگاه‌ها همچون نگاه روان‌شناسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز در برنامه‌ریزی‌های خود استفاده کنند. تقویت دیدگاه اجتماع‌محور و اجتماعی در این میان اهمیت بسزایی داشته و هدف پژوهش حاضر نیز بررسی ابعاد بازآفرینی اجتماعی در برنامه‌ریزی راهبردی فضایی است. چند سالی است که در شهرهای مختلف کشور، برنامه‌های بازآفرینی شهری و بازآفرینی اجتماع‌محور توسط شهرداری‌ها و سایر سازمان‌ها انجام می‌شود. پژوهش حاضر در تلاش است تا دستاوردهای رویکرد بازآفرینی اجتماعی را برای برنامه‌ریزی راهبردی فضایی بدست آورد. پس از مرور بر تجربیات گذشته و مبانی نظری و همچنین تحلیل مدل‌های موجود دستاوردهایی همچون ارتقای هویت، حس تعلق و وابستگی مردم به محلات، ارتقای سطح مشارکت اجتماعی، سرمایۀ اجتماعی و تعاملات اجتماعی مردمی، تقویت برنامه‌ریزی اجتماع‌محور با دخالت مردم در تمامی مسیرهای توسعۀ فضایی، ارتقای سطح رضایت مردم از مدیریت شهری، برنامه‌ریزان فضایی و عملکرد آنها، ارتقای سطح پایداری اجتماعی محلات هدف بازآفرینی، ظرفیت‌سازی و بسیج اجتماعی در مسیر برنامه‌ریزی و طراحی و توانمندسازی جامعۀ محلی در راستای برنامه‌ریزی و طراحی شهری از طریق بازآفرینی اجتماعی برای برنامه‌ریزی راهبردی فضایی مشخص گردید.