تحلیل جامعه‌شناختی مشارکت اجتماعی در طراحی و اجرای شبکه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب شهری

چکیده مقاله

اجرای کلان‌طرح‌هایی همچون شبکه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب شهری با هدف استفاده مجدد از آب در صنعت و کشاورزی، ارتقای سطح بهداشت محیطی و کیفیت زندگی، بدون توجه به مشارکت اجتماعی، ممکن نیست و یا هزینه‌های بالایی را سبب می‌شود. هدف اجرای این پژوهش تحلیل جامعه‌شناختی مشارکت اجتماعی مردم در اجرای چنین پروژه‌هایی است. روش پژوهش، پیمایش بوده و با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته، تأثیر متغیرهای مستقل بر وابسته سنجیده شد. جامعه آماری کلیه خانوارهای ساکن شهر زرند کرمان هستند و یکی از این طرح‌ها در این شهر در حال اجرا است و نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای به تعداد 375 نفر از بین آنها انتخاب شد. داده‌ها درب منازل گردآوری شده و با کمک نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، متغیرهای مستقل با وابسته رابطه خطی مستقیم دارند و توانسته‌اند 36 درصد تغییرات متغیر وابسته را پیش‌بینی کنند از سوی دیگر بر اساس ضرایب تأثیر رگرسیون خطی (β) طبقه اجتماعی و فرهنگی (0/16=β)، وجود چالش در دفع فاضلاب خانگی (0/17=β)، ‌آگاهی از شیوه‌های اجرای طرح فاضلاب (0/16=β)،‌ مشارکت در امور اجتماعی (0/26=β)، رضایت از کیفیت زندگی شهری (0/24=β) و اعتماد اجتماعی و نهادی (0/15=β) بر تمایل به مشارکت در پیاده‌سازی طرح تصفیه فاضلاب شهری زرند مؤثر هستند. در بخش دیگری از یافته‌ها مشخص شده مهمترین آثار این طرح از نظر مردم افزایش آب برای صنعت، کاهش خطرات ریزش چاه‌ها و بهبود کیفیت بهداشت محلات خواهد بود. در راستای اجرای بهینه این طرح پیشنهادهایی در انتهای نوشتار ارائه شده است.