پویایی های احساس تعلق دانشجویان به دانشگاه: یک مطالعه پدیدارشناختی

چکیده مقاله

هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته احساس تعلق دانشجویان به دانشگاه بود. برای دستیابی به این هدف از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. شرکت­کنندگان پژوهش شامل 19 نفر از دانشجویان دانشگاه­های فردوسی مشهد و بیرجند در سال تحصیلی 1398-1399 بود که با روش نمونه­ گیری هدفمند و با توجه به اصل اشباع انتخاب شدند و با مصاحبه نیمه ­ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. تحلیل داده­ ها با روش استویک-کولایزی-کین انجام شد. نتایج منجر به تولید 5 مضمون اصلی، 14 مضمون فرعی و 50 واحد معنایی گردید. تحلیل مصاحبه­ ها پنج مضمون اصلی شامل ادراک از جو دانشگاه (محیط حامی خودمختاری، نگرش به دانشگاه، امکانات)، تعامل با استادان (تأکید بر رشد علمی، رعایت احترام، صمیمیت، همدلی و حمایت)، تعامل با همسالان (نزدیکی رابطه، الگوپذیری)، مشارکت اجتماعی (فعالیت­های فوق­ برنامه و عضویت ادراک­شده) و عوامل درون­فردی (باورهای خودکارآمدی و درگیری تحصیلی) را نشان داد. نتایج به دست آمده حاکی از این بود که تجربه­ های مثبت و منفی دانشجویان در خصوص احساس تعلق به دانشگاه، تحت تأثیر ترکیبی از عوامل درون­فردی، بین فردی و بافتی است که نقش عمده ­ای در زندگی دانشگاهی آنان ایفا می­کند.