پاسخ مورفوفیزیولوژیکی و عملکردی کینوا (Chenopodium quinoa Wild) به محلول‌پاشی برگی متیل جاسمونات و اسید سالیسیلیک در شرایط تنش خشکی

Abstract

استفاده از برخی مواد شیمیایی با ساختار مشابه ترکیبات طبیعی، یکی از راهکارهای پایدار برای جلوگیری از کاهش عملکرد و پاسخ گیاهان زراعیی در شرایط خشکی است. بدین منظور، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بیا سیه تکیرار طیی سیاز زراعیی 1399-1400در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. عامل اصلی آبیاری در سه سطح شامل: -1آبیاری کامل معیادز 100درصید نییاز آبیی گییاه (شاهد،) -2کم آبیاری معادز 75درصد نیاز آبی (تنش متوسط،) -3کم آبیاری معادز 50درصد نیاز آبی (تنش شدید) و عامل فرعی شامل شش سیطح محلوزپاشی: -1شاهد (محلوزپاشی با آب مقطر،) -2حلاز اتانوز 70درصد، -3اسید سالیسیلیک 0/5میلیمولار، -4متییل جاسیمونات 0/5میلیی- مولار، -5اسید سالیسیلیک یک میلیمولار و -6متیل جاسمونات یک میلیمولار بود. در این تحقیق، صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک خوشیه و ریشه، ماده خشک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، نشت الکترولیت، هدایت روزنهای، فلورسانس کلروفیل و کیارایی مصیر آب، میورد بررسیی قیرار گرفت. نشت الکترولیت، کارایی مصر آب و وزن خشک ریشه در تنش شدید خشکی افزایش یافت، درحالیکه فلورسانس کلروفیل، هدایت روزنیهای و شاخص برداشت تحت تأثیر قرار نگرفت. محلوزپاشی یک میلیمولار متیل جاسمونات و اسید سالیسیلیک باعث افزایش فلورسانس کلروفیل ( 22درصد،) هدایت روزنهای ( 53درصد) و شاخص براشت ( 38درصد) نسبت به عدم محلوزپاشی شد. کاربرد متیل جاسمونات در شرایط تنش شدید، کارایی مصر آب کینوا ). (Chenopodium quinoa Wildرا بهطور قابل توجهی (از 0/2به 1/1کیلوگرم در مترمکعب) افزایش داد. دلیل افزایش کارایی مصر آب تحت تنش شدید خشکی، افزایش عملکرد دانه کینوا بود. اگرچه تنش خشکی باعث کاهش صفات مورفولوژیک و عملکردی شد، ولیی کیاربرد ییک میلیمولار متیل جاسمونات توانست عملکرد دانه ( 292/9گرم در مترمربع) را افزایش دهد و کاهش ایجاد شده توسط تنش خشیکی را جبیران کنید. بیا توجه به نتایج، کاربرد الیسیتورها (نظیر متیل جاسمونات و اسید سالیسیلیک) در شرایط تنش خشکی، میتواند در تعدیل اثرات تنش نقش مؤثری داشیته باشد