بررسی ویژگی های فضایی - معماری منظر کشاورزی در باغ ایرانی (مطالعه موردی: باغ های بیرجند)

چکیده مقاله

هدف این پژوهش کنکاش ابعاد و تجزیه و تحلیل ویژگیهای فضایی-معماری منظر کشاورزی در باغ ایرانی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمعآوری اطالعات به شیوه کتابخانهای و به همراه مطالعات میدانی درباغ اکبریه است. نتایج نشان میدهد منظر کشاورزی به آن بخش از منظر سبز باغ اشاره دارد که با هدف تولید محصوالت خوراکی، ماهیتی تولیدی داشته و در کنار ثمره اقتصادی-اکولوژیک، باعث سرسبزی باغ نیز شده است. باغ ایرانی و طراحی تمام عیار آن به همراه قابلیتهای آن در پاسخگویی به شرایط سخت آب و هوایی در نتیجه به کارگیری و هوشمندانه علوم مختلف مانند فنآوری، مدیریت آب، معماری، گیاهیشناسی و کشاورزی است. نتایج این بررسی نشان میدهد که میتوان فضای سرسبز و عناصر گیاهی باغهای تاریخی بیرجند را به دو بخش گیاهان میوهدارو زینتی تقسیم کرد که هریک از این دو نوع پوشش گیاهی از نظر گونه گیاهی، محل کاشت، طراحی کاشت و عملکرد جلوههای بصری متفاوت هستند. سازماندهی فضایی-معماری منظر کشاورزی در باغهای تاریخی مورد مطالعه به گونهای است که بر اساس آن میتوان ویژگیهای آن را در سه گروه شخصیت منظر، هویت منظر و دسترسپذیری منظر معرفی نمود. لذا این عوامل موجب شکلگیری ویژگیهای منحصر به فرد منظر کشاورزی در باغ مورد مطالعه شدهاند که باید مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.