دسترسی سلسه مراتبی به منظر مثمر و ثمره منظر در باغهای ایرانی شهر بیرجند

چکیده مقاله

هر چند شکل گیری باغهای ایرانی تحت تاثیر دلایل مذهبی، تفریحی، و علل سیاسی- حکومتی بوده است، اما "مثمر بودن" و "باغ آرایی" از علل مشترک و عمومی در شکل گیری انواع باغهای ایرانی است. اگرچه مطالعات زیادی روی باغهای ایرانی صورت گرفته، اما در خصوص رابطه ناظر و منظر مطالعات چندانی به خصوص از دیدگاه اهمیت نظام گیاهی صورت نگرفته است. یکی از ابعاد منظر مثمر در باغ ایرانی، موضوع دسترسی سلسله مراتبی به ثمره باغ است. در واقع در جوامع سنتی ایرانی، هدف از احداث باغ فراتر از ابعاد تفرجی، تولید مواد خوراکی و تامین مواد غذایی بوده است. هدف اصلی در این تحقیق، بررسی چگونگی دسترسی به منظر مثمر در باغ های ایرانی از طریق جمع آوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه مقالات مرتبط با موضوع و منابع و اسناد کتابخانه ای و همچنین مطالعات میدانی در راستای پاسخ به دو سوال اصلی تحقیق است، آیا دسترسی افراد به منظر مثمر باغ از سلسله مراتب خاصی پیروی میکرده است؟ آیا طراحان و باغسازان ایرانی به طور هدفمندی دسترسی به منظر مثمر را در قالب نظام از پیش اندیشیده ای طراحی میکردند؟