تبیین رفتار آب در شکل‌گیری نظام باغ سازی بیرجند مبتنی بر مدل‌سازی کمی

چکیده مقاله

آب از اصلی‏ترین و حیاتی‏ترین عناصر در شکل‏گیری باغ‏ است که شیوۀ حضور و حرکت آن، نظام خاصی دارد و در گونه‏های متفاوت باغ ایرانی، شکل‌های مختلفی به خود می‏گیرد. به این منظور، پژوهش حاضر با هدف تبیین رفتار آب در شکل‏گیری نظام باغ‌سازی بیرجند مبتنی بر مدل‏سازی کمی انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش استفاده‌شده، فلسفۀ زیربنایی آن اثبات‏گرایی، قیاسی و استراتژی آن، پیمایشی بود. بنابراین، جامعۀ آماری پژوهش از 247 نفر شامل اعضای کمیته‏ها و متخصصان حوزۀ معماری تشکیل شد که از این بین، 150 نفر از اعضای کمیته‏ها و متخصصان حوزۀ معماری با استفاده از جدول مورگان و گرجسی به عنوان حجم نمونه، انتخاب و مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‏ها نیز پرسشنامه‏های محقق‏ساخته بود. تجزیه‌وتحلیل داده‏ها با استفاده از نرم‏افزار Spssنسخۀ 25 ‌و همچنین، آزمون KMO انجام شد. نتایج تحلیل داده‏ها نشان داد نه تنها آب در نگاه معماران در نظام باغ‌سازی بیرجند اهمیت دارد، بلکه (به لحاظ ابعاد فرایندی، عملکردی و محیطی) می‏تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی‌ـ روانی در نظام باغ‌سازی وادار سازد (05/0> P). با توجه به نتایج، پیشنهاد می‏شود سازمان‏هایی مانند شهرداری و میراث فرهنگی برای احیای هویت معماری سنتی و اصیل ایرانی برای نسل آینده در طراحی پارک‏های شهری، مجموعه‏های توریستی و گردشگری، طراحی المان‏های فضایی و میادین از الگوهای فضایی حاصل در پژوهش حاضر در کنار سایر پژوهش‏ها استفاده کنند.