نقوش و تزئینات ظروف فلزی دورة مملوکی و بررسی تاثیرپذیری آن از هنر فلزکاری خراسان )مطالعه موردی ۷سینی و ۴پایه دوره سلجوقی و مملوکی موجود در موزه متروپولیتن (

Abstract

هنر فلزکاری یکی از هنرهای زیبا و پرنقش است که نمونههای شاخصی از این هنر در آثار فلزکاری موزهای دیده می شود. هنرمندان با ساخت ظروف مختلف و نقشآفرینی بر روی فلزات و حکاکی نام سازنده، سفارشدهنده، دورة تاریخی و محل ساخت، خلاقیت و مهارت خود را ثابت کردهاند. در این مقاله تعدادی از آثار فلزی) پایه و سینی( مربوط به خراسان در دورة سلجوقی و دورة مملوکی در موزة متروپولیتن انتخاب شده است چرا که تا کنون پژوهشی مستقل بر این آثار انجام نشده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و بررسی نقوش و تزئینات این آثار فلزی بر اساس شاخصههای هنری فلزکاری مملوکی و سلجوقی است. سوال اصلی مقالهی حاضر اینگونه تبیین میشود؛ چه نقوش و تزئیناتی زینت بخش ظروف فلزی دورة مملوکی موجود در موزه متروپولیتن است؟ با توجه به اینکه محدوة جغرافیایی دوره مملوکی تمامی عراق کنونی را در برگرفته بود این فرضیه که نقوش استفاده شده در هنر فلزکاری خراسان، بر هنر فلزکاری دوره مملوکی تأثیر گذاشته است مورد بررسی قرار میگیرد. روش تحقیق تاریخی - تحلیلی و از نوع کیفی است. شیوه جمعآوری دادهها کتابخانهای و در مورد تصاویر از سایت موزه متروپولیتن است. نتایج مشخص میکند، نقوش و تزئینات ظروف فلزی خراسان، یک قرن بعد بر آثار فلزی دوره مملوکی نقش بست چون نقوش انسانی و موضوعات طالع بینی، همچنین فن مرصعکاری طلا و نقره نیز چون فلزکاری خراسان سلجوقی در هنر فلزکاری مملوکی مورد استفاده بوده است