کارکردهای محتوایی و زیبایی شناختی گل¬ها و گیاهان در اشعار حسین منزوی

Abstract

علاقه به گل‌ها و گیاهان و استفاده از عناصر طبیعی در شعر به دورة خاصی تعلق ندارد. اغلب شاعران کوشیده‌اند تا با استفاده از پدیده‌های طبیعی و ترکیبات تازه‌ای که خلق می‌کنند به مفاهیم و اندیشه‌های مورد نظرشان بپردازند اما گرایش به طبیعت و گل ها و گیاهان در شعر کلاسیک با شعر معاصر تا حدودی متفاوت است؛ در شعر معاصر تجلّی طبیعت و گل‌ها و گیاهان با خصوصیات متعددی از جمله سنّت‌‌شکنی، زبان جدید، جهان‌بینی ویژه و ... همراه است. حسین منزوی (1383-1325ه.ش) از شاعران رمانتیک و تأثیرگذار دورة معاصر است که برخوردی عینی و هوشمندانه با انسان، اجتماع و طبیعت اطرافش دارد و هر چه از دوران آغازین شعر او فاصله می‌گیریم نوع بهره‌مندی او از طبیعت و عناصر طبیعی، ژرف‌تر و ساختارمندتر می‌شود و شعر احساساتی و عاشقانة آغازین شاعر به سوی اشعار اجتماعی و سیاسی ارتقا می‌یابد و از این رو واژگان، تصاویر و ترکیبات جدیدی را خلق می‌کند. هدف از این پژوهش توصیفی- تحلیلی بررسی کارکردهای گل‌ها و گیاهان در اشعار حسین منزوی است. نتیجة تحقیق نشان می-دهد که منزوی با نگرش و بیان خلّاقانه و بسامد قابل توجهی از گل‌ها و گیاهان به عنوان نقش‌مایه و نماد چند معنایی و محور ساختاری تصاویر بلاغی در جهت بیان اندیشه‌های شاعرانه، زیبایی شعر، هماهنگی و تناسب بخشیدن به اجزای کلام استفاده نموده که این امر توسعة زبانی و محتوایی را برای شاعر فراهم ساخته است.