زن از کوچه مدق تا کافه ستاره دگردیسی زنان کوچه مدق در روایت سینمایی آن (کافه ستاره)

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی و سنجش شیوه ی روایت زنانه در فیلم سینمایی کافه ستاره ، نخستین اثر اقتباس ی سامان مقدم، کارگردان شناخته شده ی ایرانی و رمان کوچه ی مدق، اثر نویسنده ی موفق مصر ی، نجیب محفوظ )برنده جایزه نوبل ادبیات 1998 ( ا ست. از ا ینرو می توان گفت، این پژوهش بر تبیین چیستی و کیفیت دگرگونی های روایت از ادبیات تا سینما، در دو اثر ادبی و سینمایی متمرکز ا ست. در اثر سینمایی که محصول تعامل و برهم کنشی ادبیات و سینما است و روایتگر بُرشی از زندگی زنان )به عنوان بخشی از طبقه ی فرودست جامعه( در جدال با فرادس ت و کشمکش های اجتماعی- اقتصاد یِ برساخته ی فرادست، حضور روایت زنانه آشکار است ، حال آنکه این شیوه ی روایت در اثر ادبی یعنی کوچه ی مدق به روشنی دیده نمی شود؛ ستیز فرودست با فرادست، روایت فیلم را زنانه تر کرده است . در مجموع می توان گفت روایتگری در فیلم به شیوه ای خلاقانه تغییر یافته است: حضور پر رنگ صشخصیتهای زن، به تصویر کشیدن همدلانی و ضعیت زنان، تعدد راوی، تجلی رمانتیک عشق، رؤ یانگاری شخصیتهای دا ستان، بیان نمادین، مکان محدود داستان، جزئینگری و مردستیزی، روایت کافه ستاره را زنانه کرده است، نکته ای که نباید از نظر دور داشت اینکه پدیدآورنده ی هر دو اثر جنسیت مردانه دارند. حال آنکه تنها برخی از این مؤلفه ها مانند بیان نمادین، مکان محدود داستان، جزئی نگری و مردستیزی در کوچه ی مدق دیده می شود.