اثربخشی آموزش شناختی رفتاری مبتنی بر عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان بر سیستم های فعالسازی و بازداری رفتاری و اضطراب فراگیر دانشجویان دارای اختلال اضطراب اجتماعی

چکیده مقاله

مقدمـه: هـدف پژوهـش حاضـر بررسـی تاثیـر آمـوزش شـناختی رفتـاری مبتنـی بـر عـدم تحمـل بلاتکلیفـی و تنظیـم هیجـان بـر سیسـتم هـای فعالسـازی و بـازداری رفتـاری و اضطـراب فراگیـر دانشـجویان دارای اختـلال اضطـراب اجتماعـی بـود. روش کار: روش پژوهـش نیمـه آزمایشـی، پیـش آزمون-پـس آزمـون و یـک گـروه کنتـرل بـود. ایـن پژوهـش بـر روی 300نفـر از دانشـجویان دانشـگاه آزاد اسـلامی بیرجنـد انجـام شـد. از ایـن تعـداد، 231نفـر پرسـش نامـه هـای اضطـراب اجتماعـی، اضطـراب فراگیــر و عــدم تحمــل بلاتکلیفــی را تکمیــل نمودنــد. 60نفــر بــا نمــرات بــالای اضطــراب اجتماعــی شناســایی شــدند. مصاحبــه تشـخیصی روی ایـن افـراد براسـاس ملاکهـای ورود و بـه روش هدفمنـد انجـام گردیـد. افـراد دارای اضطـراب بـالا بـه صـورت تصادفـی بـه دو گـروه آمـوزش (شـناختی رفتـاری و تنظیـم هیجـان) و یـک گـروه کنتـرل تقسـیم شـدند. بعـد از آمـوزش و دو مـاه بعـد از آن، پرسـش نامـه هـا مجـدداً بیـن ایـن افـراد توزیـع شـد. تجزیـه و تحلیـل داده هـا بـا نــرم افــزار SPSS 25انجـام شـد. یافتــه هــا: آمــوزش شــناختی رفتــاری مبتنــی بــر عــدم تحمــل بلاتکلیفــی و تنظیــم هیجــان بــه طــور معنــیداری مولفههــای فعالسـازی و بـازداری رفتـاری را تغییـر داد ( .)p<0/05آزمـون بـون فرونـی نشـان داد کـه میانگیـن نمـرات سیسـتم فعـال سـازی رفتـاری در گـروه آمـوزش تنظیـم هیجـان بـه طـور معنـاداری نسـبت بـه گـروه کنتـرل افزایـش یافـت. سیسـتم بـازداری رفتـاری در گروههـای تنظیـم هیجـان و شـناختی رفتـاری بـا یکدیگـر تفـاوت معنـاداری نشـان داد. آنالیـز کواریانـس نشـان داد کـه آمـوزش شـناختی رفتـاری بـه طـور معنـیداری باعـث کاهـش مولفههـای اضطـراب فراگیـر گردیـد ( .)p<0/05آزمـون بـون فرونـی نشـان داد کـه میانگیـن نمـرات اضطـراب فراگیـر در گـروه تنظیـم هیجـان نسـبت بـه گـروه کنتـرل بـه طـور معنـاداری کاهـش یافـت. نتیجــه گیــری: آمــوزش شــناختی رفتــاری و تنظیــم هیجــان بــر کاهــش مولفههــای اضطــراب فراگیــر و بهبــود مولفــه هــای سیسـتم فعالسـازی بـازداری رفتـاری دانشـجویان دارای اختـلال اضطـراب اجتماعـی تاثیـر داشـت. آمـوزش شـناختی رفتـاری بایـد جـزء برنامـه هـای مداخلاتـی در مراکـز مشـاوره دانشـگاه هـا جهـت افزایـش بهـره وری محیـط آموزشـی قـرار بگیـرد