برآورد کمی و کیفی ماده آلی در مدیریت پایدار خاک

Abstract

آگاهی از پویایی تغییرات مواد آلی خاک (SOM)، به ویژه در زمینه ثبات و کارایی منابع مختلف مواد آلی به کار رفته در خاک، ضروری است. هدف مقاله حاضر بررسی ابزارها و روش‌های ارزیابی کمی و کیفی SOM است و یک رویکرد جدید برای پیش‌بینی پویایی تحولات SOM، به ویژه هیومیفیکاسیون، به عنوان یک فرآیند کلیدی در شکل‌گیری مواد هومیک (HSs) ارائه می‌کند. در این راستا، مروری بر مقاله¬های موجود در مورد ابزار و روش¬های ارزیابی کیفی و کمی مواد آلی موجود در خاک که برای مدیریت پایدار خاک به کار می¬رود، انجام شده است تا درک بهتری از دگرگونی¬های مواد آلی و مسیرهای جدید تحقیقاتی برای مدل¬سازی حاصل گردد. برای تجزیه و تحلیل کیفی SOM و اسیدهای هیومیک (Has)، از تکنیک¬های تحلیلی، به عنوان مثال:HPSEC ، NMR و ESI-FTICRMS استفاده شده است. تجزیه و تحلیل کمی از طریق پارامترهای: شاخص هیومیفیکاسیون (HI)، درجه هیومیفیکاسیون (HD) و میزان هیومیفیکاسیون (HR) انجام گردیده است. تجزیه و تحلیل¬ها نشان داد که به دلیل فقدان داده¬های قابل اعتماد از آزمایش¬های طولانی مدت، مدل¬سازی ریاضی می¬تواند به عنوان یک ابزار عددی برای تخمین کمی و پیش¬بینی هیومیفیکاسیون SOM استفاده شود. مدیریت مؤثر خاک باید شامل خصوصیات خاک و همچنین کارکردهای مختلفی همچون: تولید مواد غذایی، چرخه عناصر غذایی و آب، ذخیره¬سازی، فیلترینگ یا تصفیه¬سازی، خصوصیت بافری، زیستگاه بیولوژیکی، منبع مواد اولیه، تعدیل اقلیمی و بستری برای ساختارهایی که توسط انسان ایجاد می¬گردد، باشد. وضعیت خاک باید از طریق تحلیل کیفی SOM و تحلیل کمی کربن آلی و نیتروژن کل ارزیابی شود. داده‌های آرشیوی موجود از یک آزمایش طولانی‌مدت می‌تواند برای ساخت و تنظیم مدل ریاضی معتبر SOM هیومیفیکاسیون مورد استفاده قرار گیرد. در راهکاری‌های مدیریت اراضی، افزایش سطح کربن آلی خاک و بازیافت عناصر غذایی از SOM باید به عنوان یک اولویت برای سیاست¬گذاران و سایر کاربران در نظر گرفته شود.