بررسی اثر استفاده از دیاتومیت بر ظرفیت جذب و نگهداری آب در خاک

Abstract

بخش کشاورزی عمدهترین مصرفکننده منابع آب در کشور است. برای افزایش بازده آبیاری و استفاده بهینه از منابع آب در مناطق خشک و نیمهخشک استفاده از مواد سوپرجاذب با قابلیت جذب آب بسیار بالا مدنظر است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر دیاتومیت بر ظرفیت جذب و نگهداری آب در خاک انجام شد. بدین منظور، ابتدا نمونه خاک شنی از روستای بیدخت بیرجند تهیه شد. مقادیر مختلفی ) 0 ، 10 ، 20 ، 40 ، 60 و 80 گرم( از دیاتومیت خرد با اندازه ذرات متفاوت ) 0 تا 2 ، 36 / 2 تا 75 / 4 ، 75 / 4 تا 5 / 12 و 5 / 12 تا 19 میلیمتر( به گلدانهای یک کیلوگرمی از خاک افزوده شد. آزمایشها در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تعداد تیمارهای مورد بررسی 24 و در 3 تکرار است. پس از گذشت 4 ماه، تأثیر افزودن دیاتومیت خام و کلسینه بر ظرفیت جذب آب خاک و ظرفیت نگهداری آب اندازهگیری شد. بر اساس نتایج تحقیق، مشخص شد که استفاده از دیاتومیت کلسینه، در حدود 20 درصد بیشتر از دیاتومیت خام ظرفیت جذب آب خاک را افزایش میدهد. همچنین مشخص شد که با افزودن ذرات دیاتومیت درشتتر از 75 / 4 میلیمتر، ظرفیت جذب آب خاک بهنحو محسوسی افزایش مییابد. در رابطه با ظرفیت نگهداری آب نیز، نتایج نشان داد که تقریباً به ازای افزودن هر 10 گرم/کیلوگرم دیاتومیت به خاک مورد بررسی، 6 / 0 درصد به میزان رطوبت 48 ساعته خاک اضافه میگردد. استفاده از دیاتومیت کلسینه تأثیری بر ظرفیت نگهداشت آب نشان نداد ولی استفاده از ذرات درشتتر دیاتومیت خام سبب افزایش ظرفیت نگهدشت آب در خاک شد. در مجموع نتایج تحقیق حاضر نشان داد که برای افزایش ظرفیت جذب و نگهداشت آب خاکهای کشاورزی استفاده از ذرات دیاتومیت خام با اندازه 19 - 75 / 4 میلیمتر بیشترین تأثیر را دارد.