تلفیق هویت ملی دینی و تاریخی و کارکرد آن در شعردفاع مقدس

چکیده مقاله

چکیده اندیشة ایرانی و هویتّ ناب دینی، شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس را بر آن داشته تا با واژه گزینی های مناسب، اسطوره های نو را با اسطوره های کهن تلفیق کنند و بدان طریق، روح حماسی را در کالبد جامعة ایران اسلامی بدمند. بخش قابل توجّهی از شعر این شاعران را عناصر دینی بویژه واقعة کربلا، روایات کتب آسمانی و تفاسیر آن مانند منجی موعود و روایت دجّال تشکیل می دهد. همچنین، عناصر اساطیری و حماسی ایران و آن چه برگرفته از شاهنامة فردوسی است چون داستان ضحّاک، آرش، مضمون رویین تنی و اژدهاکشی در سروده هایشان مشهود است. برخی شخصیتّ های تاریخی معاصر که منطبق بر الگوهای اساطیری است مانند امام راحل، میرزای جنگلی و هیتلر نیز مدنظر شاعران بوده است. تلفیق عناصر ملّی و دینی عمدتاً به هدف تبیین مضامین شهادت طلبی، اهریمن ستیزی، نجات بخشی و میهن خواهی صورت می گیرد. درآمیختگی این عناصر و سازواری آن با رخداد های تاریخی، با تکیه بر عامل اصلی مذهب، در تحکیم همبستگی ملّی-دینی ایرانیان و تشجیع ملتّ در جریان انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدّس تأثیر بسزایی داشته است.