فرآیندهای بومی‌سازی در شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» براساس نظریۀ لوتمان

چکیده مقاله

آفرینش­های ادبی گاه محصول بومی­سازی­ها و خلاقیت­هایی است که هنگام ورود متن از سپهر نشانه­ای بیگانه به نظام خودی اتفاق افتاده ­است. با وجود الهام­گیری فروغ در شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» از «سرزمین هرز» الیوت، هر یک از دو اثر مورد بحث به شیوۀ خودشان یگانه و منحصربه­فرد هستند. اگرچه تغییراتی که ورود متن جدید در فرهنگ ادبی مقصد ایجاد کرده، بیشتر از بومی­سازی­ها به چشم می­آید، هنگام عبور از مرز و ورود به نظام، متن از جنبه­های مختلف؛ از جمله ساختار ادبی، تغییراتی در جهت ذوق و سلیقۀ بومی داشته و شاعر با جابه­جایی، افزایش و کاهش عناصر سازندۀ متن مبدأ، آن را با مقتضیات ادبی و فرهنگی جامعۀ فارسی­زبان، هماهنگ و به اصطلاح بومی­سازی کرده­ است. تبیین راهکارهای بومی­سازی در حرکت از فرانظام (متن مبدأ) به نظام (متن مقصد) بر اساس نظریۀ یوری لوتمان، اساس مقالۀ حاضر است که نشان می­دهد این تغییرات تا حدود زیادی به شعر فروغ هویت ادبیِ بومی و ملی بخشیده و در بستر آن، خلاقیت­های بی­نظیری پدید آمده ­­است.