بررسی آماری روند رسوب معلق در ارتباط با عملیات اجرایی آبخیزداری با استفاده از تحلیل سری¬های زمانی در حوزه¬آبخیز جمعاب چناران

چکیده مقاله

استفاده از روش‌های آماری برای برآورد رسوب معلق در حوزه‌های آبخیز، به عنوان روشی کارآمد و مؤثر در سراسر جهان، از جمله ایران، شناخته شده است. این مطالعه به بررسی روند رسوب معلق در حوزه آبخیز جمعاب چناران می‌پردازد. در این پژوهش، از آزمون‌های مان-کندال و پتیت برای تحلیل روند در سری¬های زمانی داده‌های بارش، رواناب و رسوب استفاده شده است. نتایج نشان داد که روند¬های آماری در سری زمانی داده¬های رسوب معلق در سطح پنج درصد معنی¬دار نیست و نقطه تغییر آن منطبق بر شروع عملیات اجرایی آبخیزداری در این حوزه نمی¬باشد. نتایج بررسی سری¬های زمانی بارش و دبی آب نیز روند معنی داری را در سطح پنج درصد در دوره آماری سی¬ساله نشان نمی¬دهد. بررسی مطالعات حاکی از اجرای پراکنده با جانمایی نامناسب سازه¬های مکانیکی آبخیزداری در حوزه آبخیز جمعاب است. هرچندکه مخازن پشت سازه¬های اجرا شده در بازه زمانی مطالعاتی در طی یک یا دو سیلاب پرشده¬اند اما به علت اجرای محدود و پراکنده فقط حدود 0.6 درصد از آورد رسوبی حوزه آبخیز مطالعاتی را تله-اندازی و کنترل کرده¬اند. بنابراین چکدم¬های کنترل رسوب اجرا شده پس از سال ۱۳۹۰، تأثیر معناداری در کاهش آورد رسوبی معلق حوزه آبخیز جمعاب چناران نداشته‌اند.