بررسی و بازشناسی فرهنگی نقوش سنگ قبور گورستا نهای موکریان شرقی در عصر قاجار

Abstract

بر روی صدها نمونه سنگ قبر گورستان های ناحیه موکریان شرقی عصر قاجار که پیاپی در کنار هم ص فآرایی کرد هاند و چون کتابی قطور، گویای تاریخ خاک خورده مردمانی خفته در زیر تلی از خا کاند؛ نقوشی قرار گرفته که بر زیبایی و اهمیت این آثار افزوده است. مسلم است که این نقوش تنها برای تزئین حکاکی نشده اند؛ بلکه می توانند بیانگر علایق و دلبستگی های فرد متوفی و بازماندگان، اعتقادات، موقعیت مکانی و زمانی و نمودی از فرهنگ جامعه باشند. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و تاریخی است و یافته های آن مبتنی بر بررسی های میدانی و مطالعات اسناد گردآور ی شده است و به دنبال بررسی و تحلیل سنگ قبور گورستان های عصر قاجار موکریان شرقی و نقوش قرار گرفته بر روی آ نهاست و بدین منظور، این اهداف را دنبال م یکند: -1 بررسی گورستان های عصر قاجار حوزه جغرافیایی موکریان شرقی و مطالعه نقوش سنگ قبرها. 2- تأثیر مذهب و باورهای دینی بر سنگ قبور و نوع نقوش آن ها. بررسی های صور تگرفته نشان م یدهد که این سنگ قبرها شامل نقوش متنوعی از تصاویر انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و کتیبه اند. به طور کلی بیشتر این نقوش در عین دارا بودن معانی نمادین خاص، متأثر از فرهنگ منطقه، اعتقادات و موقعیت زمانی و مکانی خود هستند. از طرف دیگر مذاهب شیعه و سنی علاوه بر تأثیر بر فرم سنگ قبرها، بیشترین اثر را نیز بر نوع نقوش این آثار نهاده اند.