| Authors | علی زارعی,سولماز,سید مهدی |
|---|
| Journal | نگارینه (هنر اسلامی) |
|---|
| Page number | 0-0 |
|---|
| Paper Type | Full Paper |
|---|
| Journal Type | Typographic |
|---|
| Journal Country | Iran, Islamic Republic Of |
|---|
| Journal Index | isc |
|---|
Abstract
کاشی به شکل ششضلعی در دوره ایلخانی به یکی از مطلوبترین اشکال تزیینی تبدیل شد و در اکثر بناهای آن زمان؛ نمونههای به کار رفت. این کاشیها با نقشهای هندسی، حیوانی و گیاهی ملهم از آثار آسیای میانه و یوان چین قابلمقایسه هستند و تصور میرود با ورود هنرمندان و صنعتگران کشمیر، ختای و اویغور در ارتباط باشند. این هنرمندان بهفرمان آباقاخان برای تزیین در بناهای مذهبی بودایی فراخوانده شدند، اما تغییر و تحول بزرگ در فنون و نقوش هنری پدید آمده در کاخ تخت سلیمان از بناهای برجایمانده از این دوره؛ نشانگر آن است که این هنرمندان و صنعتگران با هنرمندان و صنعتگران بومی در همکاری گسترده بودهاند. نقوش ترکی و چینی در کاشیها در آثار نقاشان و کاشیکاران تبریزی به مدت زیادی بهکاررفته و بهعنوان وجه ممیزه مکتب تبریز هم محسوب میشود. ازاینرو هدف اصلی از این پژوهش؛ مشخص نمودن ویژگیها و جلوههای بصری کاشیهای ششضلعی مکتب تبریز از طریق مطالعه و تطبیق نمونههایی از کاشیها، بهعنوان یک عنصر پرکاربرد و ثابت در میان انواع کاشیها بهکاررفته، توسط هنرمندان کاشیساز تبریزی است. مهمترین عناصر قابلتفکیک و شناختهشده در این کاشیها تکنیک، رنگ و نقش است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و روش تحقیق بهکاررفته بهصورت توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها؛ مطالعات کتابخانهای و اسنادی و میدانی است. نتایج پژوهش نشان میدهد که کاشیهای ششضلعی ساخت هنرمندان تبریزی بهصورت رنگهای لاجوردی، سفید-آبی، معرق و طلاکاری، بهصورت یکشکل کنار هم، یا توأم با قطعات مثلث، مربع، مستطیلهای باریک و شمسههای منقش دایرهای شکل بهکاررفتهاند و در ادوار بعدی توسعهیافته است. در دوره ایلخانی برتری نقوش حیوانی بر گیاهی در ششضلعیها وجود داشته است. در ادوار بعدی، نقوش هندسی کمتر بهکاررفته و نقوش گیاهی توسعهیافته است. این نقوش در ادوار بعدی در آثار شام (دمشق) و عثمانی نیز دیده میشود. رنگهای پرکاربرد در آنها رنگهای طلایی، زرد، آبی، سبز، سیاهوسفید است.
Paper URL
