بررسی ترکیب شیمیایی و ضرایب هضمی گیاه نی (phragmites australis) با استفاده از روش کیسه¬های نایلونی

Abstract

چکیده مقدمه: در دامپروری تأمین جیره مناسب به¬منظور تولید مناسب گوشت، شیر و غیره بخش اصلی این حرفه را تشکیل می¬دهد. در ایران به دلیل کمبود بارندگی و منابع علوفه¬ای مرغوب، تغذیه بالاترین سهم هزینه را در تولیدات دامی دارد. در چنین شرایطی شناسایی منابع محلی خوراک دام و تعیین ارزش غذایی آن¬ها به منظور استفاده بهینه در تغذیه دام امری ضروری می¬باشد. گیاه نی معمولی با نام علمی phragmites australis متعلق به خانواده پوآسه از جمله گراس¬های چند ساله، ایستاده و بلند می¬باشد. فصل رویش این گیاه از مرداد تا بهمن بوده و به شوری و خشکی مقاوم است و غذای اصلی گاوهای نژاد سیستانی است. هدف از تحقیق حاضر، تعیین ارزش غذایی علوفه نی و قابلیت هضم شکمبه¬ای بود. مواد و روش¬ها: برای انجام این آزمایش گیاه نی از روستای تبارک شهرستان قوچان و در فصل اردیبهشت ماه جمع¬آوری گردید. ترکیبات شیمیایی گیاه نی در آزمایشگاه تغذیه دام دانشگاه بیرجند اندازه¬گیری شد. از یک راس گاو فری مارتین دارای فیستولای شکمبه¬ای برای اندازه¬گیری تجزیه¬پذیری ماده خشک گیاه نی استفاده گردید. 3 کیسه به ازای هر نمونه در زمان¬های 2، 4، 8، 16، 24، 48 و 72 ساعت داخل شکمبه قرار گرفتند. درصد تجزیه¬پذیری ماده خشک و میزان ضرایب a (بخش سریع تجزیه)، b (بخش کند تجزیه) و c (ثابت نرخ تجزیه) محاسبه گردید. نتایج و بحث: نتایج بدست آمده نشان داد میزان تجزیه¬پذیری از زمان 2 ساعت تا 72 ساعت افزایشی بود و این میزان 57/1 درصد در زمان 2 ساعت تا 91/29 درصد در زمان 72 ساعت متغیر است. ضرایب هضمی a، b و c به ترتیب 10 درصد، 11/72 درصد و 0087/0 درصد مشاهده شد. نتیجه گیری کلی: با توجه به میزان تجزیه¬پذیری پایین گباه نی توصیه می¬شود در جیره دام¬های کم تولید و یا دام¬های در مرحله خشکی گنجانده شود.