اثر افزودن اسانس گیاه دارویی زنیان و پریبیوتیک بر قابلیت هضم مواد غذایی و اسکور مدفوع در گوساله های شیرخوار هُلشتاین

Abstract

مقدمه: عوامل محیطی و تصادفی، مانند ترکیب رژیم غذایی، شیوههای تغذیه و مدیریت مزرعه، به شدت بر ترکیب و عملکرد میکروارگانیسم در حیوانات دام تأثیر میگذارد. با توجه به اینکه شیر و گوشت گوساله جز اقالم حذفنشدنی و الزامی تغذیهی انسان است، تحقیقات زیادی پیرامون تاثیر ترکیبات مختلف بر میزان شیردهی، وزنگیری و در مجموع بهبود وضعیت گاوداریها انجام شده است و با توجه به نقش تغذیه در گسترهای از عملکرد گاوها، طی 10 سال اخیر ترکیب خوراک اولیه گوسالههای شیرخوار بیش از پیش مورد بررسی قرار گرفته است. اثر استفاده از پریبیوتیکها، پروبیوتیکها، اسیدهای ارگانیک، مواد فیتوژنیک و انواع عصارهها بربهبود سالمت و ایمنی دستگاهگوارش گوسالهها نشان داده شده است. تحقیقات متعددی در خصوص استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه دام وجود دارد منتها منابع علمی در رابطه با تأثیر مخلوط این گیاهان دارویی روی حیوانات اهلی و به خصوص گوسالههای شیرخوار محدود میباشد لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر استفاده از اسانس گیاه دارویی زنیان و پریبیوتیک بر عملکرد برخی متابولیتهای خونی در گوسالههای هلشتاین انجام شده است. مواد و روش ها.: این تحقیق در سال 1402-1403 در دامپروری سوران اجرا شد. اسانس مورد مطالعه در این آزمایش در دانشکده داروسازی دانشگاه فردوسی مشهد آنالیز شد. در این پژوهش تعداد 32 راس گوساله نر و ماده هلشتاین در یک طرح تصادفی در چهار گروه تیماری شامل: )الف( شاهد، ب( زنیان )روزانه دو میلیگرم اسانس زنیان( و ج( زنیان-پریبیوتیک )روزانه دو میلیگرم زنیان + پنج میلیگرم پریبیوتیک( و د( پریبیوتیک )پنج میلیگرم پریبیوتیک( انتخاب شدند. صفات قابلیت هضم مواد مغذی و اسکور مدفوع در این پژوهش اندازهگیری شدند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که تاثیر تیمارهای آزمایشی بر قابلیت هضم ماده خشک معنیدار است. به طوری که تیمار حاوی پریبیوتیک و حاوی زنیان بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند.همچنین نتایج نشان داد که اسکور مدفوع در 14 تا 70 روزگی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. به طوری که بهترین اسکور مدفوع را در تیمار حاوی پریبیوتیک و حاوی زنیان+پریبیوتیک مشاهده شد. دلیل بهبود اسکور مدفوع در تیمار حاوی پریبیوتیک را میتوان چنین بیان کرد که پریبیوتیک سبب بهبود ساختار میکروبی شکمبه و ترویج تخمیر شکمبه با افزایش فراوانی نسبی باکتریهای مفید و کاهش فراوانی باکتریهای مضر میشود. نتیجه گیری کلی: تاثیر تیمارهای آزمایشی بر قابلیت هضم ماده خشک معنیدار بود. در حیوانات جوان، بهبود قابلیت هضم مواد مغذی ممکن است به این دلیل باشد که ترکیبات گیاهی می توانند کارایی هضم را افزایش دهند. بهبود ترشح آنزیمهای درونزا و افزایش هضم نشاسته در ایلئوم فوقانی باعث میشود که مواد مغذی بیشتری برای جذب در دسترس باشند. همچنین در این پژوهش بهترین اسکور مدفوع را در تیمار حاوی پریبیوتیک و حاوی زنیان+پریبیوتیک مشاهده شد. عصاره گیاهان توانایی مهار انگلها را دارند و با بهبود سالمت روده ممکن است اسهال را کاهش دهند و سبب بهبود اسکور مدفوع شوند