نقد و تحلیل سبکیعناصر زبانی فرهنگ عامه در تعزیه های رایج خراسان جنوبی

Abstract

در این مقاله، عناصر زبانی فرهنگ عامۀ مردم خراسان جنوبی در تعزیهنامههای موجود منطقه، شامل اصطلاحات، کنایات افعال، القاب، تحسینها، دعاها، سرصوتها، قسمها، کنایهها، لالاییها، مثلها، نفرینها و واژهها استخراج و سپس هر یک از این عناصر زبانی با ذکر نمونههایی بر اساس روش کار کتاب زبان و ادبیات عامۀ ایران و به شیوة تحلیلی توصیفی نقد و بررسی شده است. نقد و بررسیهای به عمل آمده نشان میدهد که عناصر زبانی فرهنگ مردم خراسان جنوبی بهتدریج در متون تعزیهها وارد شده و بدون تردید در آفرینش یا دست- کم در بازآفرینی آنها، تأثیری عمیق گذاشته است و زبان و بیان تعزیهها را به زبان ساده و رایج مردم نزدیک کرده و با ارائۀ ابیاتی سرشار از ارزشهای فرهنگی و بیانی سهل و ساده، زبان تعزیهها را از زبان رسمی متمایز ساخته است. از سوی دیگر، توجه به کاربرد جملات و عبارات متون تعزیهها، نشان میدهد که بهدلیل ارتباط و پیوندهای مناسبی که میان عناصر زبانی سازندة جملهها وجود دارد، جملات متون تعزیهها دارای انسجام و استحکام خوبی هستند و دارای پیامهای مناسب و بیانی رسا هستند.