تحلیل غزل »دزدیده چون جان میروی اندر میان جان من« بر مبنای نظریهی ناخودآگاه جمعی یونگ

چکیده مقاله

در ایـن نوشـته، غـزل "دزدیـده چـون جـان مـیروی انـدر میـان جـان مـن" موالنـا جاللالدیـن محمـد بلخـی بـر مبنـای نظریـهی ناخـودآگاه جمعـی یونـگ مـورد تحلیـل و ارزیابـی قـرار میگیـرد و بـه ایـن پرســشها پاســخ داده میشــود: آیــا در ایــن غــزل از عناصــر ضمیــر ناخــودآگاه جمعــی استفادهشــده اسـت؟ محـور ایـن غـزل را کـدام کهنالگوهـا شـکل داده اسـت؟ و آیـا مخاطـب ایـن غـزل مطابـق بیـت آخـر، صالحالدیـن زرکـوب اسـت؟ هـدف ایـن نـگارش آن اسـت کـه نشـان دهـد در ایـن غـزل موالنـا کهنالگوهــای "جــان" و "تــن" را بــا معناهایــی بلنــد و کمنظیــری بــه کار گرفتــه اســت. روش نــگارش، روش توصیفی-تحلیلـی اسـت، در مرحلـه اول نظریـه ِ ی شـخصیت کارل گوسـتاو یونـگ بهصـورت بسـیار فشـرده و کوتـاه ذکرشـده و مطابـق آن، غـزل موردنظـر بررسی ِ شـده اسـت. در تحلیـل و بررسـی ایـن غـزل موالنــا، بــا محوریــت نظریــهی ناخــودآگاه جمعــی یونــگ، بــه دو کهنالگــو پرداختهشــده اســت: کهنالگـوی "جـان" کـه معـادل کهنالگـوی سـایهی یونـگ اسـت لیکـن بـا تفـاوت معنایـی و کهنالگـوی "تــن" در قالــب کهنالگــوی نقــاب. کهنالگــوی "جــان" نیــز در ایــن غــزل بــه دو قســمت مســتقل و نامستقل بخشبندی شده است که در چارچوب هر دو کهنالگو از آن بحث صورت گرفته است.