اثر دگرآسیبی دو نوع شیره آنغوزه تلخ (Ferula assa-foetida L.) و آنغوزه شیرین (Ferula foetida L.) بر جوانه¬زنی بذور دو گونه علف¬هرز تاج‌خروس ریشه قرمز و یولاف وحشی

چکیده مقاله

به‌منظور بررسی ترکیب¬ها و خواص دگرآسیبی گیاه دارویی آنغوزه بر جوانه‌زنی بذر دو علف هرز تاج‌خروس ریشه قرمز و یولاف وحشی، پژوهشی به‌صورت 4 آزمایش جداگانه در سال 1401 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شدند. فاکتورهای آزمایش‏ها شامل دو نوع شیره آنغوزه (تلخ و شیرین) با غلظت¬های 100، 200، 400، 800 و 1000 میکروگرم بر لیتر بود. همچنین یک شاهد (غلظت صفر آنغوزه) در کنار آزمایش¬های اصلی در نظر گرفته شد. در دو آزمایش اول از عصاره اتانولی و در دو آزمایش بعدی از عصاره آبی پودر آنغوزه به تفکیک روی دو علف هرز استفاده شد. نتایج نشان داد که کاربرد عصاره آبی هر دو نوع آنغوزه تلخ و شیرین بیشتر از عصاره اتانولی باعث کاهش خصوصیات جوانه‏زنی بذر هر دو علف هرز شد و دراین ‌بین غلظت 1000 میکروگرم بر لیتر هر دو نوع شیره آنغوزه در هر دو روش تهیه عصاره بیشترین اثر را بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر هردو علف هرز داشت. در کلیه آزمایش‌ها، سرعت جوانه‌زنی بذور هر دو گیاه تاج‌خروس و یولاف نسبت به صفات دیگر با شدت کمتری تحت تأثیر غلظت¬های شیره آنغوزه قرار گرفت. در کل نتایج نشان‌دهنده تأثیر بیشتر عصاره آبی هر دو نوع آنغوزه تلخ و شیرین بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر دو نوع علف هرز بود، به نظر می‏رسد ترکیبات فرار شیره انغوزه نیز خاصیت دگرآسیبی دارند که احتمالاً در جریان عصاره گیری به روش سوکسله و تهیه عصاره اتانولی ازدست‌رفته‌اند.