اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای (tDCS) بر آگاهی واج شناختی کودکان مبتلا به اختلال نارساخوانی

چکیده مقاله

به‌تازگی تحریک الکتریکی مستقیم فرا­جمجمه­ای (tDCS) برای بهبود آگاهی واج­شناختی مورد توجه پژوهش­ها قرار گرفته است. این پژوهش با هدف اثر­بخشی tDCS بر آگاهی واج­شناختی کودکانِ نا­رسا­خوان انجام شد. روش: در این مطالعه، از طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه کنترل با دوره­ پیگری یک‌ماهه استفاده شد. جامعۀ آماری را تمامی دانش­آموزان نا­رسا­خوان (8 تا 12 ساله) مراجعه­کننده به مرکز مشاوره آموزش‌و‌پرورش بهارستان (استان تهران) در آذرماه 1402 تا اردیبهشت 1403 تشکیل می­دادند که از بین آنها 40 دانش­آموز (27 پسر و 13 دختر) به روش نمونه­گیری در‌دسترس انتخاب شدند. دانش­آموزان به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (تحریک فعال، 20 نفر) و کنترل (تحریک ساختگی، 20 نفر) قرار گرفتند. tDCS دو­جانبه در کرتکس گیجگاهی- آهیانه­ای (الکترود آند بین TP7 و P7؛ الکترود کاتد بین TP8 و P8) نصب شد. گروه آزمایش و کنترل 12 جلسه (20 دقیقه­ای) به‌ترتیب تحریک واقعی و ساختگی را دریافت کردند. برای جمع­آوری داده­ها از فهرست نشانگان نا­رسا‌خوانی، آزمون خواندن و نارساخوانی (نما)، ویراست پنجم آزمون هوش استنفورد- بینه و آگاهی واج­شناختی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که tDCS منجر به بهبودی آگاهی واجی (ترکیب و تقطیع واجی، تشخیص کلمه‌های با واج آغازین و پایانی یکسان، نامیدن و حذف واج آغازین و پایانی، حذف واج میانی) شد (01/0>p)؛ ولی اثر­بخشی معنی­داری بر آگاهی درون‌هجایی و آگاهی‌هجایی نداشت (05/0<p). نتیجه­گیری: بنابراین، tDCS یک مداخله امید­بخش است که توانایی­‌های آگاهی واجی را تقویت می­کند و درمانگران بالینی­ می­توانند از آن به‌عنوان یک مداخله مکمل استفاده کنند.