نقشۀ توسعۀ مطالعات ترجمۀ بومی در ایران

چکیده مقاله

در سال‌های اخیر، به بومی‌سازی (به‌ویژه بومی‌سازی علوم انسانی) از منظرهای گوناگون توجه ویژه‌ای شده است. هدف از این پژوهش مفهومی ارائۀ نقشۀ توسعۀ مطالعات ترجمه بومی است. منظور از مطالعات ترجمه بومی همسویی آن با اهداف و نیازهای بومی است. نقشه‌ای شامل 10 مؤلفه ارائه می‌شود که عبارت‌اند از: (1) طراحی پیکره‌های جامع و تخصصی به‌روزشوندۀ آثار ترجمه‌شده از و به فارسی، (2) ترجمۀ منابع مطالعات ترجمه به فارسی و یکدست‌سازی اصطلاحات، (3) ارائۀ مدل‌های بومی تحلیل تاریخ ترجمه، (4) بررسی نظریه‌های ترجمه در بافت بومی، (5) جامعه‌شناسی ترجمه و مترجم، (6) انجام پژوهش‌های کتاب‌سنجی و آسیب‌شناسی، (7) برگزاری جلسات نظریه‌پردازی و مناظره و نقد، (8) انجام پژوهش‌های مفهومی، (9) ترجمۀ هدف‌مند، نقد نظام‌مند آثار ترجمه‌شده و حرکت از ترجمه به تألیف و (10) ارتقای شأن رشته و درک عامۀ مردم از ترجمه و مطالعات ترجمه. ارائۀ این نقشه و مؤلفه‌های آن ناقض فعالیت‌ها و تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته نیست. هدف ارائۀ نقشۀ یکپارچه است. بحث دربارۀ نقشه و نقد آن ممکن است سبب بازنگری مؤلفه‌های نقشۀ توسعۀ مطالعات ترجمه بومی شود.