اثر مصرف برخی منابع تغذیه‌ای ارگانیک بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forsk) تحت سطوح مختلف فراهمی آب

چکیده مقاله

مدیریت مصرف آب و عناصر غذایی از مهم­ترین عوامل اثرگذار بر رشد و عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی از جمله اسفرزه می­باشند. در این آزمایش اثر سطوح مختلف فراهمی آب (انجام آبیاری پس از تبخیر 100، 150 و 200 میلی­متر از تشتک تبخیر) و منابع تغذیه­ای ارگانیک (اسید هیومیک، اسید فولویک و عصاره جلبک دریایی، به همراه عدم مصرف کود به­عنوان تیمار شاهد) بر رشد و عملکرد بذر و موسیلاژ اسفرزه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایة بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. مصرف تمامی منابع تغذیه­ای به­خصوص جلبک دریایی رشد رویشی گیاه را بهبود بخشید. تعداد دانه در سنبله در تیمارهای مصرف جلبک دریایی، اسید هیومیک، اسید فولویک و شاهد به­ترتیب 45/1، 44/3، 44/9 و 29/0 عدد و وزن هزاردانه به­ترتیب برابر با 1/63، 1/60، 1/62 و 1/55 گرم بود. بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک (به­ترتیب 1942/2 و 1225/7 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (به­ ترتیب 763/4 و 456/1 کیلوگرم در هکتار) به­ترتیب از تیمارهای کاربرد عصارة جلبک دریایی و شاهد (عدم مصرف کود) به دست آمد که به­ترتیب نشان­دهندة اختلاف 58/4 و 67/3 درصدی می­باشد. عملکرد موسیلاژ در اثر مصرف عصاره جلبک، اسید هیومیک و اسید فولویک به­ترتیب 56/4، 31/4 و 23/0 درصد در مقایسه با تیمار شاهد افزایش معنی­دار یافت. در مجموع، مصرف تمامی منابع تغذیه­ای رشد و نیز عملکرد بذر و موسیلاژ اسفرزه را بهبود بخشید و کاهش فراهمی آب اثری بر رشد و عملکرد گیاه نداشت که بیانگر سازگاری مناسب اسفرزه با مناطق نیمه ­خشک می­باشد.