واکاوی موانع توسعه انرژی پایدار در سکونتگاه¬های روستایی (مورد مطالعه: روستاهای نمونه دشت بیرجند)

چکیده مقاله

روستا و فعالیت¬های آن، یک عنصر مکانی و فضایی مهم در توسعه ملی است. از این رو، توسعه روستاها دارای اهمیت است. در سکونتگاه¬های روستایی و توسعه آن، مقوله¬ی انرژی از جایگاه ویژه¬ای برخوردار است. از سوی دیگر، انرژی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان به معنای استفاده از سوخت¬های فسیلی و منابع تجدیدناپذیر است. در قرن حاضر بیش از هر زمانی، نیز به جایگزین نمودن استفاده از انرژی¬های پایدار در عوض انرژی¬های تجدیدناپذیر است. از این رو در تحقیق پیش رو تلاش شد تا در سه روستای سیوجان، تقاب و معصوم¬آباد در دشت بیرجند از توابع شهرستان خوسف به این پرسش پاسخ داده شود که چه موانعی بر سر راه توسعه انرژی¬های تجدیدپذیر و بهره¬برداری از آن در روستاهای مذکور وجود دارد؟ این تحقیق از نوع کاربردی است. حجم نمونه 130 سرپرست خانوار در سکونتگاه¬های مورد مطالعه بوده است. ابزار گردآوری داده¬ها پرسشنامه بوده است. در تحلیل داده¬ها علاوه بر نماگرهای آمار توصیفی از آزمون¬های کولموگروف-اسمیرنوف و فریدمن در محیط SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد 16 مانع در قالب سه بعد به ترتیب شامل اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و فنی بر سر راه توسعه تولید و بهره¬برداری از مصادیق انرژی¬های تجدیدپذیر و پایدار در محدوده مورد مطالعه وجود دارد. به عبارتی، موانع مذکور از گستردگی و تنوع موضوعی برخوردار است. از این رو برای رفع موانع بایستی یک برنامه یکپارچه ملی میان مدت و بلند مدت جهت توسعه انرژی¬های پایدار در سکونتگاه¬های روستایی بارویکرد توجه به تفاوت¬های مکانی و ویژگی¬های جغرافیایی هر منطقه تدوین گردد.