تربیت سیاسی درسیرۀ امام رضا(ع)؛ الگویی برای بصیرت افزایی

چکیده مقاله

تربیت سیاسی ازجمله مفاهیمی است که در شکل‌دهی چهارچوب‌های حکومت اسلامی و مشخص‌سازی نوع کنش‌ جامعه و بصیرت‌افزایی اسلامی نقش اساسی دارد. تربیت سیاسی فرایندی است که از امور غیرسیاسی آغاز می‌شود و بعد از آن به حوزه‌های بسیط‌تری سوق پیدا می‌کند. در اندیشة اسلامی و الگوی‌های رفتاری ائمه اطهار(ع) تربیت سیاسی‌اجتماعی انسان و جامعه همواره از اهمیت والایی برخوردار بوده است. امامان معصوم از طریق تربیت اجتماعی و سیاسی همواره به تبیین معارف دینی در حوزه‌های فردی و حکومتی پرداخته‌ و به تربیت انسان‌های تراز فرهنگ و هویت اسلامی اقدام کرده‌اند. در اندیشة سیاسی امام رضا(ع) اساساً مفهوم تربیت سیاسی در ارتباط با توانمند‌سازی جامعه مسلمین به‌منظور آگاه‌سازی و ارتقای سطح بینش آنان برای فهم روند‌های موجود است. سوال اصلی پژوهش این است که تربیت سیاسی در اندیشه و الگوی رفتاری امام رضا(ع) چگونه‌ است؟ بر اساس یافته‌های پژوهش در الگوی رفتاری امام رضا(ع) تربیت سیاسی اساساً به معنای خود‌آگاهی اجتماعی و برقراری انسجام سیاسی ‌اجتماعی و دارای مولفه‌ها و ویژگی‌های خاص خود است، ‌به‌طوری‌که حق‌مداری،‌ عدالت، آزادی بیان، تکریم و احترام، مخاطب‌شناسی و آگاهی به زمانه از مهم‌ترین ویژگی‌های تربیت سیاسی در اندیشه و الگوی رفتاری ایشان است. بر این مبنا روش پژوهش به‌صورت توصیفی‌تحلیلی است که با بهره‌گیری از روایات و سیرة رضوی به تبیین تربیت سیاسی در اندیشه و الگوی رفتاری امام رضا(ع) می‌پردازد.