تبیین روش های شخصی سازی فرایند یاددهی – یادگیری در سیره تربیتی امام رضا(ع) با رویکرد تحلیل محتوا

چکیده مقاله

توجه به تفاوت‌های فردی فراگیران و شخصی‌سازی فرآیند آموزش متناسب با آن از مهم‌ترین بحث‌های آموزشی در قرن حاضر است. بنابراین هدف پژوهش حاضر شناسایی روش‌های یاددهی – یادگیری است که امام رضا(ع) در زمینه شخصی‌سازی فرآیند یادگیری مورد استفاده قرار می‌داده‌اند. پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی براساس رویکرد گال و همکاران(1994) جهت مشخص کردن روش‌های تربیتی امام رضا(ع) در فرآیند شخصی سازی یادگیری استفاده کرده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه پژوهش‌ها و اسناد در این زمینه بوده است با توجه به هدف پژوهش نمونه‌گیری انجام نشده و کلیه اسناد جامعه آماری مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. بدین منظور واحد تحلیل؛ تمامی جملات، پژوهش‌ها و اسناد مکتوب در این زمینه می‌باشد. ابزار پژوهش فیش، چک لیست‌ها و فرم‌های محقق ساخته بوده است. برای تفسیر و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل – توصیفی استفاده شده است. بر اساس یافته‌ها روش-های شخصی‌سازی فرآیند یاددهی- یادگیری فراگیران را می‌توان در 3 بُعد کلی شامل؛ رویکرد-شناختی(مشتمل بر روش‌هایی چون؛ پرسش و پاسخ، تسامح، جدال احسن، امر به معروف و نهی از منکر، مناظره با توجه به منطق، روش بصیرت دهی، روش استدلالی و آموزش انفرادی)؛ رویکرد عاطفی(مشتمل بر روش‌هایی چون؛ محبت و مهرورزی، تشویق و تبشیر و موعظه) و رویکرد رفتاری( مشتمل بر روش‌هایی چون؛ روش الگودهی) تقسیم کرد. توجه به این روش‌ها در آموزش افراد و فراهم کردن زمینه‌هایی برای متناسب‌سازی هر کدام از این روش‌ها با استعدادهای فراگیران می‌تواند زمینه بهبود فرآیند یادگیری را فراهم آورد.