الزامات حکمرانی دانشگاهی بازارگرا در دانشگاه آزاد اسلامی: رویکرد تحلیل مضمون

چکیده مقاله

حکمرانی دانشگاهی بازارگرا به عنوان مفهومی نوین در مدیریت نظام آموزش عالی مطرح است این مهم با توجه به چالشهای اقتصادی موجود در دانشگاه و جامعه در سالهای اخیر بیش از پیش مورد توجه و تاکید قرار گرفته است. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی الزامات حکمرانی دانشگاهی بازارگرا در نظام آموزش و پرورش انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر تحلیل مضمون طبق استراتژی براون و کلارک (۲۰۰۶) بود. جامعه مورد مطالعه این پژوهش اعضای هیات رئیسه و روسای دانشکدههای واحدهای دانشگاه آزاد در استان خراسان رضوی بودند که از طریق نمونهگیری هدفمند، از نوع ملاکمحور، نمونه ی مورد نظر انتخاب شدند. لازم به ذکر است که انتخاب مشارکتکنندگان و انجام مصاحبههای نیمهساخته با آنها، تا رسیدن به مرحله اشباع نظری دادهها، ادامه یافت. طی این فرایند با ۱۵ نفر از مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر مصاحبه گردید. ابزارگردآوری نتایج در این پژوهش مصاحبه نیمهساخته با مشارکتکنندگان بود. جهت بررسی روایی و پایایی یافتهها از معیارهای لینکلن و کوبا ۱۹۸۰(قابلیت اعتبار ، قابلیت انتقال، قابلیت اتکا و قابلیت تایید) استفاده شد. الزامات حکمرانی دانشگاهی بازارگرا در سه بعد اصلی الزامات ساختاری (مشتمل بر مولفههایی چون نیازسنجی، نظارت، بهبود رویه ها و فرآیندها، زیرساخت، ساختارسازمانی واگرا)؛ الزامات فرهنگی (مشتمل بر مولفههایی چون شایستهسالاری؛ بهره بردن از فلسفهها و اندیشههای نوین، عقلانیت در سیاستگذاری، نگاه و باور به دانشجو و استاد؛ توجه به کیفیت و نقش و جایگاه دانشگاه) و الزامات فرآیندی (مشتمل بر محورهایی چون گرایش به رویکردهای نوین؛ تنوع در شیوههای تامین مالی و ارتباط دانشگاه و نهادهای واسط صنعتی – تجاری) مورد سازماندهی قرار گرفت